Geografia – nauka przyrodnicza i społeczna zajmująca się badaniem powłoki
ziemskiej (przestrzeni geograficznej), jej zróżnicowaniem przestrzennym pod
względem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym, a także powiązaniami pomiędzy
środowiskiem przyrodniczym, a działalnością społeczeństw ludzkich. Ze względu na
różnorodność przedmiotu geografii i urozmaiconej metodologii częste są dyskusje
wokół jej definicji oraz zakresu badawczego; proponuje się używanie w miejsce
dotychczasowej nazwy "geografia" terminu "nauki geograficzne". Definicja według
Stanisława Leszczyckiego: Geografia jest nauką o przestrzennym zróżnicowaniu
struktur fizyczno-geograficznych i społeczno-ekonomiczno-geograficznych i ich
wzajemnym powiązaniu. Historia geografii
Greccy uczeni jako pierwsi zajmowali się geografią jako nauką i filozofią.
Największy wkład wnieśli Tales z Miletu, Herodot, Eratostenes, Arystoteles,
Strabon i Ptolemeusz. Rzymianie w czasie swoich podbojów rozwinęli sztukę
rysowania map.
W średniowieczu do rozwoju tej dziedziny przyczynili się Arabowie (między innymi
Al-Idrisi, Ibn Battuta czy Ibn Khaldun), którzy przejęli dziedzictwo naukowe
Greków i Rzymian, aktywnie je rozwijając. W tym samym czasie horyzont
geograficzny rozszerzył Marco Polo. Wiek XV i XVI to epoka wielkich odkryć
geograficznych. Napływ szczegółowych danych wymagał lepszych fundamentów
teoretycznych oraz lepszych technik kartograficznych, czego wyrazem są
Geographia generalis Vareniusa i mapa świata Merkatora.
W XVIII i XIX wieku geografia staje się oddzielną dziedziną nauki i zostaje
wprowadzona do programów uniwersyteckich. W ciągu ostatnich dwustu lat nastąpił
znaczny rozwój nauk geograficznych oraz stosowanych w nich metod i narzędzi
badawczych. W rozwoju geografii znaczącą rolę odegrały organizacje skupiające
badaczy i miłośników geografii np. brytyjskie Królewskie Towarzystwo
Geograficzne czy amerykańskie Narodowe Towarzystwo Geograficzne a w Polsce
Polskie Towarzystwo Geograficzne istniejące od 1918 roku. Tradycje najstarszej
katedry geografii w Polsce, która została założona w 1849 roku i była kierowana
przez Wincentego Pola, kontynuuje Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
|